جدول کامل و دقیق توان (kW)، سرعت (RPM) و فریم سایز الکتروموتورهای موتوژن. مرجع فنی ضروری برای مهندسان جهت انتخاب و جایگزینی دقیق موتورهای صنعتی.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
فریم سایز الکتروموتور موتوژن چیست و چرا اهمیت دارد؟
به عنوان مهندس فنی در آرکا موتورز، یکی از پرتکرارترین سوالاتی که از مشتریان دریافت می‌کنم، مربوط به مفهوم فریم سایز موتوژن و نحوه استفاده از آن برای انتخاب یا جایگزینی الکتروموتور است. فریم سایز (Frame Size) یک استاندارد جهانی ابعادی است که توسط کمیسیون بین‌المللی الکتروتکنیک (IEC) تدوین شده و ابعاد فیزیکی و نصب یک الکتروموتور را مشخص می‌کند. این استاندارد به شما اطمینان می‌دهد که یک موتور با فریم سایز مشخص، فارغ از برند سازنده، دارای ابعاد نصب یکسانی است.
اهمیت اصلی فریم سایز در سهولت جایگزینی و طراحی است. اگر شما یک الکتروموتور با فریم سایز 132M روی دستگاه خود دارید و نیاز به تعویض آن پیدا می‌کنید، می‌توانید با اطمینان یک موتور جدید از برند موتوژن یا هر برند معتبر دیگری با همان فریم سایز تهیه کنید و مطمئن باشید که فاصله مرکز شفت تا کف پایه، فاصله بین سوراخ‌های پایه و قطر شفت آن دقیقاً یکسان خواهد بود. این ویژگی، هزینه‌های مربوط به تغییر شاسی و کوپلینگ را به کلی حذف می‌کند.
رمزگشایی از استاندارد فریم سایز IEC
کد فریم سایز، مانند “112M” یا “90L”، یک کد اطلاعاتی است که ابعاد کلیدی موتور را در خود جای داده است. درک این کد به شما کمک می‌کند تا با یک نگاه، اطلاعات مهمی را از موتور استخراج کنید:
- عدد (مثلاً ۹۰، ۱۱۲، ۱۳۲): این عدد مهم‌ترین بخش کد است و نشان‌دهنده فاصله مرکز شفت تا سطح مقطع پایه نصب (H) بر حسب میلی‌متر است. به عنوان مثال، در یک موتور با فریم سایز 112M، فاصله مرکز شفت تا زمین ۱۱۲ میلی‌متر است.
- حرف (S, M, L): این حروف به طول بدنه و در نتیجه، به توان خروجی موتور اشاره دارند.
- S (Short): بدنه کوتاه
- M (Medium): بدنه متوسط
- L (Large): بدنه بلند
برای یک عدد فریم سایز ثابت (مثلاً ۱۳۲)، یک موتور با بدنه 132M توانی بیشتر از موتور 132S دارد، زیرا طول هسته و سیم‌پیچ آن بیشتر است.
این اطلاعات معمولاً روی پلاک موتور حک شده‌اند. برای درک کامل تمام جزئیات پلاک، مطالعه مقاله راهنمای جامع پلاک خوانی الکتروموتور موتوژن می‌تواند بسیار مفید باشد.
جدول کامل فریم سایز الکتروموتورهای سه فاز موتوژن
در ادامه، جداول مرجع برای الکتروموتورهای سه فاز موتوژن بر اساس سرعت‌های سنکرون مختلف (تعداد پل‌ها) ارائه شده است. این جداول به شما کمک می‌کنند تا به سرعت، فریم سایز متناسب با توان و سرعت مورد نیاز خود را پیدا کنید.
الکتروموتورهای ۳۰۰۰ دور (۲ پل)
این موتورها بالاترین سرعت را دارند و معمولاً در کاربردهایی مانند فن‌ها و پمپ‌های سانتریفیوژ استفاده می‌شوند.
| توان (کیلووات) | توان (اسب بخار) | فریم سایز موتوژن |
|---|---|---|
| ۰.۷۵ | ۱ | ۸۰ |
| ۱.۱ | ۱.۵ | ۸۰ |
| ۱.۵ | ۲ | 90S |
| ۲.۲ | ۳ | 90L |
| ۳ | ۴ | 100L |
| ۴ | ۵.۵ | 112M |
| ۵.۵ | ۷.۵ | 132S |
| ۷.۵ | ۱۰ | 132S |
| ۱۱ | ۱۵ | 160M |
| ۱۵ | ۲۰ | 160M |
| ۱۸.۵ | ۲۵ | 160L |
| ۲۲ | ۳۰ | 180M |
الکتروموتورهای ۱۵۰۰ دور (۴ پل)
این دسته پرکاربردترین نوع الکتروموتورهای صنعتی هستند و در طیف وسیعی از دستگاه‌ها از جمله نوار نقاله‌ها، کمپرسورها و میکسرهای صنعتی به کار می‌روند.
| توان (کیلووات) | توان (اسب بخار) | فریم سایز موتوژن |
|---|---|---|
| ۰.۳۷ | ۰.۵ | ۷۱ |
| ۰.۵۵ | ۰.۷۵ | ۸۰ |
| ۰.۷۵ | ۱ | ۸۰ |
| ۱.۱ | ۱.۵ | 90S |
| ۱.۵ | ۲ | 90L |
| ۲.۲ | ۳ | 100L |
| ۳ | ۴ | 100L |
| ۴ | ۵.۵ | 112M |
| ۵.۵ | ۷.۵ | 132S |
| ۷.۵ | ۱۰ | 132M |
| ۱۱ | ۱۵ | 160M |
| ۱۵ | ۲۰ | 160L |
| ۱۸.۵ | ۲۵ | 180M |
| ۲۲ | ۳۰ | 180L |
الکتروموتورهای ۱۰۰۰ دور (۶ پل)
موتورهای با سرعت پایین‌تر که گشتاور راه‌اندازی بالاتری دارند و برای کاربردهایی مانند بالابرها و دستگاه‌های اکسترودر مناسب هستند.
| توان (کیلووات) | توان (اسب بخار) | فریم سایز موتوژن |
|---|---|---|
| ۰.۲۵ | ۰.۳۳ | ۷۱ |
| ۰.۳۷ | ۰.۵ | ۸۰ |
| ۰.۵۵ | ۰.۷۵ | ۸۰ |
| ۰.۷۵ | ۱ | 90S |
| ۱.۱ | ۱.۵ | 90L |
| ۱.۵ | ۲ | 100L |
| ۲.۲ | ۳ | 112M |
| ۳ | ۴ | 112M |
| ۴ | ۵.۵ | 132S |
| ۵.۵ | ۷.۵ | 132M |
| ۷.۵ | ۱۰ | 160M |
| ۱۱ | ۱۵ | 160L |
| ۱۵ | ۲۰ | 180L |
الکتروموتورهای ۷۵۰ دور (۸ پل)
این موتورها کمترین سرعت و بالاترین گشتاور را در میان موتورهای استاندارد دارند و برای کاربردهای سنگین که نیاز به قدرت بالا در سرعت پایین دارند، ایده‌آل هستند.
| توان (کیلووات) | توان (اسب بخار) | فریم سایز موتوژن |
|---|---|---|
| ۰.۳۷ | ۰.۵ | 90S |
| ۰.۵۵ | ۰.۷۵ | 90L |
| ۰.۷۵ | ۱ | 100L |
| ۱.۱ | ۱.۵ | 100L |
| ۱.۵ | ۲ | 112M |
| ۲.۲ | ۳ | 132S |
| ۳ | ۴ | 132M |
| ۴ | ۵.۵ | 160M |
| ۵.۵ | ۷.۵ | 160M |
| ۷.۵ | ۱۰ | 160L |
| ۱۱ | ۱۵ | 180L |
چگونه از جدول فریم سایز در عمل استفاده کنیم؟
استفاده از این جداول در دو سناریوی اصلی کاربرد دارد:
- تعویض الکتروموتور: اگر موتور فعلی شما سوخته یا نیاز به تعویض دارد، کافی است فریم سایز را از روی پلاک آن بخوانید. با داشتن این کد، می‌توانید بدون نگرانی از عدم تطابق ابعاد، یک موتور جدید تهیه کنید. اگر پلاک خوانا نیست، با اندازه‌گیری فاصله مرکز شفت تا پایه و مقایسه آن با جداول، می‌توانید فریم سایز را پیدا کنید.
- طراحی و ساخت دستگاه جدید: اگر در حال طراحی یک دستگاه صنعتی هستید، ابتدا توان و سرعت مورد نیاز را محاسبه کنید. سپس با مراجعه به این جداول، فریم سایز موتوژن متناسب را پیدا کرده و شاسی و محل نصب دستگاه را بر اساس ابعاد استاندارد آن طراحی نمایید. این کار فرآیند تولید و تعمیرات آتی را بسیار ساده‌تر می‌کند. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه، می‌توانید به راهنمای جامع انتخاب الکتروموتور صنعتی مناسب مراجعه کنید.
نکات فنی تکمیلی در انتخاب فریم سایز
- جنس بدنه: الکتروموتورهای موتوژن در فریم سایزهای کوچک‌تر معمولاً با بدنه آلومینیومی و در فریم سایزهای بزرگ‌تر با بدنه چدنی تولید می‌شوند. هرکدام از این متریال‌ها مزایای خاص خود را دارند که در مقاله مقایسه الکتروموتورهای سه‌فاز با فریم چدنی و فریم آلومینیومی به تفصیل بررسی شده‌اند.
- نوع نصب (Mounting): استاندارد فریم سایز به نوع نصب نیز اشاره دارد. رایج‌ترین نوع، نصب پایه دار (B3) است. اما مدل‌های فلنج‌دار (B5) یا پایه و فلنج (B35) نیز وجود دارند که برای اتصال مستقیم به گیربکس یا پمپ استفاده می‌شوند.
- شرایط محیطی: در محیط‌های بسیار مرطوب یا پر گرد و غبار، علاوه بر فریم سایز، باید به درجه حفاظت IP موتور نیز توجه ویژه داشت. انتخاب IP مناسب، عمر مفید الکتروموتور شما را تضمین می‌کند.
جمع‌بندی: فریم سایز، زبان مشترک صنعت
درک صحیح فریم سایز موتوژن و استفاده از جداول مرجع، یک مهارت کلیدی برای مهندسان، تکنسین‌ها و صنعتگران است. این استاندارد نه تنها فرآیند انتخاب و خرید را ساده می‌کند، بلکه با ایجاد یک زبان مشترک جهانی، به کاهش هزینه‌های نگهداری و افزایش بهره‌وری در صنایع کمک شایانی می‌نماید. تیم فنی آرکا موتورز همواره آماده است تا شما را در تحلیل نیازهای فنی و انتخاب دقیق‌ترین الکتروموتور بر اساس کاربردتان یاری نماید.
سوالات متداول
۱. برای یک الکتروموتور موتوژن سه فاز با توان ۴ کیلووات (۵.۵ اسب بخار) و سرعت ۱۵۰۰ دور، فریم سایز مناسب کدام است؟
برای پیدا کردن فریم سایز، به جدول مربوط به الکتروموتورهای ۱۵۰۰ دور (۴ پل) در مقاله مراجعه کنید. در ردیف مربوط به توان ۴ کیلووات (۵.۵ اسب بخار)، فریم سایز متناظر آن 112M است. شما می‌توانید با استفاده از این جداول، به سادگی فریم سایز مورد نیاز خود را بر اساس توان و سرعت پیدا کنید.
۲. پلاک الکتروموتور قدیمی من پاک شده است، اما فاصله مرکز شفت تا کف پایه آن را ۱۱۲ میلی‌متر اندازه‌گیری کرده‌ام. چگونه می‌توانم فریم سایز آن را پیدا کنم؟
این اندازه‌گیری کلید اصلی برای شناسایی فریم سایز است. بر اساس استاندارد IEC، عدد موجود در کد فریم سایز دقیقاً معادل فاصله مرکز شفت تا سطح مقطع پایه (H) بر حسب میلی‌متر است. بنابراین، موتور شما دارای فریم سایز ۱۱۲ است. برای تعیین حرف پسوند (S, M, L) باید توان یا طول پوسته موتور را با مقادیر استاندارد مقایسه کنید.
۳. تفاوت بین الکتروموتور با فریم سایز 90S و 90L چیست؟ هر دو فاصله شفت تا پایه یکسانی دارند.
کاملاً درست است. عدد ۹۰ در هر دو مدل نشان می‌دهد که فاصله مرکز شفت تا پایه ۹۰ میلی‌متر و یکسان است. تفاوت در حروف S (Short) و L (Large) است که به طول بدنه موتور اشاره دارد. یک موتور با فریم 90L دارای بدنه بلندتر، هسته و سیم‌پیچ بزرگتری است و در نتیجه توان خروجی بیشتری نسبت به موتور 90S (با بدنه کوتاه‌تر) دارد. برای مثال در سرعت ۱۵۰۰ دور، موتور 90S توانی معادل ۱.۱ کیلووات و موتور 90L توانی معادل ۱.۵ کیلووات دارد.
۴. آیا می‌توانم یک الکتروموتور از برند دیگری با فریم سایز 132S را با یک الکتروموتور موتوژن با همین فریم سایز جایگزین کنم؟ آیا ابعاد نصب آن‌ها یکسان است؟
بله، دقیقاً. هدف اصلی استاندارد جهانی IEC برای فریم سایز، تضمین همین قابلیت جایگزینی است. تا زمانی که هر دو موتور از استاندارد IEC پیروی کنند، یک الکتروموتور موتوژن با فریم سایز 132S دارای ابعاد نصب کاملاً یکسان (فاصله مرکز شفت تا پایه، فاصله سوراخ‌های پایه و قطر شفت) با موتور برند دیگر با همان فریم سایز خواهد بود. این ویژگی به شما اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به هیچ‌گونه تغییر در شاسی یا کوپلینگ، موتور را جایگزین کنید.
انتخاب دقیق الکتروموتور، نیازمند مشاوره تخصصی است
جدول فوق یک مرجع کامل است، اما انتخاب بهینه الکتروموتور برای کاربرد صنعتی شما نیازمند بررسی دقیق‌تر است. برای دریافت مشاوره فنی رایگان و استعلام قیمت روز، کارشناسان ما آماده پاسخگویی به شما هستند.